Kur bëhet fjalë për osteoartritin, gjunjët tanë janë më të prekshëm; nyjet më komplekse në trup, të ndërtuara me katër kocka dhe një rrjet të gjerë ligamentesh dhe muskujsh, që mbajnë peshën e plotë të trupit tonë.
“Në nivelin e saj bazë, osteoartriti është inflamacion i një nyje, një cikël konsumimi dhe dështimi i riparimit”, shpjegon z. Saket Tibrewal, një kirurg konsulent traume dhe ortopedik në Spitalin Cromwell, i specializuar në gju. “Çdo dëmtim i nyjeve shkakton inflamacion, pastaj çlirohet lëng që mbart enzima të cilat dëmtojnë vetë kërcin.” Kërci është indi i lëmuar dhe i rrëshqitshëm që mbështjell fundin e kockave tona për t’i lejuar ato të lëvizin lirshëm kundrejt njëra-tjetrës. Sa më i dëmtuar të bëhet, aq më i madh është reagimi ndaj dëmtimeve të mëtejshme – sa më shumë lëng, aq më shumë enzima. “Me kalimin e kohës, këto cikle përkeqësohen progresivisht.”
Ushqimet më të mira për dhimbjen e gjurit
Shafran i Indisë
“ Shafrani i Indisë është një anti-inflamator natyral ”, thotë Tibrewal. “U them pacientëve të mi ta marrin kete erez pasi ka shume benefite.” Kurkumina, një nga përbërësit e saj aktivë, ka veti anti-inflamatore studimet treguan se pacientet kishin përmirësime në dhimbjet e gjurit.
Glukozaminë
“Kjo luan një rol në ndërtimin e kërcit dhe mund të vonojë prishjen e tij”, thotë Tibrewal. “Përsëri, jo të gjithë do të ndiejnë një përfitim, por disa po.” Ndërsa disa studime kanë zbuluar se glukozamina zvogëlon dhimbjen e gjurit të shkaktuar nga osteoartriti, studime të tjera treguan pak përmirësim.
Kondroitinë
“Kjo mund ta ushqejë kyçin dhe të përmirësojë shëndetin e kërcit”, shpjegon Tibrewal. Sipas organizatës bamirëse Versus Arthritis, kondroitina është testuar në më shumë se 20 prova të kontrolluara të rastësishme dhe shumë prej tyre kanë treguar përfitime të rëndësishme klinike në uljen e dhimbjes. Megjithëse, përsëri, provat janë të përziera.
Vitamina D
“ Shtesat e vitaminës D janë të rëndësishme për shëndetin e përgjithshëm të kockave”, vëren Tibrewal. Mund të ketë gjithashtu efekte anti-inflamatore dhe të ndihmojë në ruajtjen e sistemit imunitar.
Humb peshë
“Shkarkimi i ngarkesës së gjurit përmes reduktimit të peshës është para së gjithash mënyra më efektive për të lehtësuar simptomat”, thotë z. Rej Bhumbra, një kirurg ortoped konsulent në Ekipin e Gjurit në Klinikën Ortopedike të Londrës. “Katër herë pesha jonë trupore kalon nëpër nyjen e gjurit, kështu që edhe nëse një pacient mund të humbasë 5 kg, kjo do të thotë 20 kg më pak në gjunjë. Ky ndryshim i vogël në peshë bën një ndryshim të madh.”
Megjithatë, nuk ka të bëjë vetëm me peshën. “Është lloji i peshës që keni”, thotë Bhumbra. “A është shpërndarja e trupit tuaj më shumë e bazuar në yndyrë apo në muskuj? Masa muskulore rreth gjurit – kuadriceps dhe kofshë të forta – e lehtëson ngarkesën e gjurit.” Hulumtimet nga Shoqata Radiologjike e Amerikës së Veriut (RSNA) kanë treguar se njerëzit me kuadriceps të fortë kanë më pak gjasa të kenë nevojë për zëvendësim të gjurit.
Përshtat dietën tënde
“Hani anti-inflamatorët tuaj”, thotë Tibrewal. “Merrni omega-3 nga peshku i yndyrshëm.” Dieta mesdhetare është anti-inflamatore, ndërsa mishrat e përpunuar, ëmbëlsirat dhe pijet me sheqer lidhen me inflamacion më të lartë. Proteina është gjithashtu e rëndësishme. “Ndërsa plakemi, aftësia jonë për të përthithur proteinat zvogëlohet, kështu që duhet të hamë pak proteina me çdo vakt”, thotë Vaux. “Aminoacidet e ruajtura në indin muskulor skeletor janë depoja nga e cila trupi mbështetet kur rikuperohet nga lëndimi dhe rikuperohet.
Qëndro fleksibël
Lëngu sinovial, i njohur edhe si lëng kyçesh, është një lëng i trashë lubrifikues që gjendet brenda kyçit të gjurit që zvogëlon fërkimin gjatë lëvizjes dhe ushqen kërcin dhe indin përreth. “Shëndeti i kyçeve varet nga një gamë e plotë lëvizjesh në mënyrë që lëngu sinovial të ushqejë sipërfaqen e kërcit tonë kyçor”, thotë Vaux. “Nëse humbni 10 ose 20 përqind të lëvizjes, keni humbur 10 ose 20 përqind të atij lëngu ushqyes që arrin në ato zona dhe kjo do të përshpejtojë konsumimin. Ndërtoni një rutinë të thjeshtë shtrirjeje gjatë natës dhe mëngjesit – mund t’i bëni ato kur jeni shtrirë në shtrat.”
